نقد فيلم پدران, متوسط بودن

سالم صلواتي در نخستين تجربه­ ي ساخت فيلم بلندش كوشيده است تا اثري سالم و تميز بسازد. «پدران» شايد فيلم شريفي باشد اما ضعف­ هاي متعدد در فرم، ساختار و منطق روايي اثر مانع از آن مي­ شود كه بتوان آن را فيلمي خوش ­ساخت و خلاقانه به شمار آورد.اساسي­ ترين مشكل فيلم كم ­ادعاي «پدران» از فيلمنامه و حفره ­هاي كوچك و بزرگ آن است. فيلمنامه سوژه ­اي تكراري و دست­ چندم دارد و پيرنگ اصلي ­اش آن­قدر پرجان نيست كه بتواند براي جلو بردن يك فيلم بلند كافي باشد. شايد اگر همين طرح در قالب يك تله ­فيلم ساخته مي­شد حاصل جذاب­ تري را بر جا مي­ گذاشت.«پدران» بيشتر به يك اتود خام از الگوي درام­ هاي اجتماعي/ معمايي رايج در سال­ هاي اخير شبيه است كه نويسنده در روايتش كوچكترين خلاقيتي به خرج نداده و پيچيدگي­ هاي فيلمنامه ­هايي از اين دست نيز در متن آن به چشم نمي­خورد. همين مسئله كار را از جايي به بعد از ريتم مي اندازد. گره دراماتيك اثر سست بنا شده و همين مسئله فيلم را در ميانه  راه لو مي­دهد. در واقع قابل حدس بودن عامل تصادف پس از گشوده شدن رمز موبايل شخصيت درگذشته (كه بسيار هم ساده انگارانه اتفاق مي­ فند) و ديدن ويديوهاي گوشي او، درام را كاملاً هدر مي­دهد. فيلمساز تسلطي بر بخش­هاي معمايي كارش نداشته و به جاي گشودن پله به پله­ گره­ هاي درام دچار نوعي شتابزدگي در افشاي اطلاعات داستان به مخاطب شده است.تعليق در فيلمي چون «پدران» بايد پررنگ باشد و تدريجاً اوج گيرد و در مقاطع مختلفي در داستان منجر به بروز غافلگيري­هايي شود اما اين تعليق هرگز در فيلم اتفاق نمي­افتد چه برسد به آن­كه بخواهد به آستانه ي اوج برسد و وجه ه­اي دروني­ تر پيدا كند. به بياني ديگر با آن كه فيلم عملاً با بروز يك حادثه­ ي هولناك و مرگ مشكوك يك جوان آغاز مي شود اما روند پيشرفت آن هرگز اهميت اين آغاز تكان­ دهنده را به مخاطب القا نمي­كند و اين بزرگترين اشكال فيلمنامه است.همان­طور كه در ابتدا نوشتم، «پدران» فيلم كم­ ملاتي است. همين شاخ و برگ­ نيافتگي، عدم پرداخت بيشتر به داستانِ اصلي و فقدان داستان­هاي فرعي دغدغه مند منجر به آن مي شود كه ركودي مطلق بر فضاي اثر حاكم شود. تنها تعليق هايي كه بعضاً در روند پيشروي داستان ديده مي­شوند به تلاش ­هاي دو پدر مربوط است كه سعي بر پيدا كردن مقصرين حادثه دارند.شايد عناصري چون اجرا، بازي­ها، فضاسازي و يا پردازش حرفه­ اي­ تر صحنه هاي مختلف فيلم مي­ توانست ضعف­ هاي فيلمنامه و كاستي­ هاي آن را تا حدودي از نظر مخاطب دور نگه دارد اما كار از جنبه­ هاي ذكرشده نيز دچار سادگي و كم­ بضاعتي­هاي ي­ست كه نمي­توانند ميان فيلمنامه و تماشاگر فاصله ي مثبتي ايجاد كنند و درنهايت خودشان به­ عنوان عناصري متوسط در درام باقي مي ­مانند. اين متوسط بودن درواقع ويژگي اصلي «پدران» است؛ فيلمي كه محترم است و هولناك نيست اما تا قابل­ قبول بودن نيز راهي دراز در پيش دارد.محدوديت در روايت­ پردازي و نبود جاذبه دراماتيك در متن فيلمنامه كار را به توليدات استاني تلويزيون شبيه كرده است ضمن آن­ كه موقعيت مكاني و جغرافيايي نيز به طور خاص،نقش و تأثيري بر داستان نگذاشته­ اند و توجيه مشخصي براي آن كه مثلاً روايت فيلم در شهرستان بخصوصي شكل بگيرد وجود ندارد.بازيگران فيلم بازي­هاي متوسط اما به اندازه اي دارند. فيلم بازي بدي ندارد اما هيچ يك از بازي­ هاي آن نيز چشمگير و غافلگيركننده هم نيستند.«پدران» مي توانست يك درام جذاب با گره­ هاي دراماتيك و تعليق هاي متقاعدكننده باشد ولي جدا از ضعف منطق روايي ساختارش نيز ارتباطي با ژانر انتخابي­ ش ندارد. حركت­ هاي دوربين نمي­توانند اضطراب و تنش را القا كنند و تدوين كمكي به بهتر شدن ضرباهنگ اثر نمي­ كند. ايده­ ي فيلم درگيركننده نيست و همه­ ي اين­ها آسيب هاي مهم فيلم جديد سالم صلواتي هستند.