نقد فيلم هت تريك

براي ديدن فيلم «هت تريك» در جشنواره جهاني فيلم فجر به رغم داشتن كارت Press كه درواقع بايد امكان تماشاي فيلم ها را در هر سالني و در هر سانسي به اهالي رسانه و منتقدان بدهد بسيار اذيت شديم. به دليل اشتباهي كه به هنگام فروش بليت هاي فيلم در باشگاه هوادارن و ... پيش آمده بود حدوداً سه برابر حد مجاز بليت فروخته شده بود و به همين سبب با اعمال شاقه و پس از انتقال به سالني ديگر سرانجام با تأخيري طولاني توانستيم «هت تريك» را تماشا كنيم و درواقع چوب اين اشتباه را ما خورديم اما به جرئت مي گويم كه تماشاي اين فيلم خستگي را از تنمان دور كرد.فيلم به لحاظ سبك و شيوه ي روايي از همان الگوي رايج سينماي اصغر فرهادي پيروي مي كند و راستش از اين جنبه نمي توانم آن را اثري نوگرا يا مبتكرانه برشمرم اما بارها گفته ام كه اگر فيلمي بتواند حتا در اين قالب و چارچوب تكرارشده، راهش را به درستي برود و از قواعد و اسلوب هاي اين گونه ي پرتكرار به درستي تبعيت كند مي توان آن را اثري موفق به شمار آورد زيرا سينماي فرهادي اساساً بر پايه ي جذب مخاطب به واسطه ي بازي هاي جذاب دراماتيك با مخاطب و پيچيده تر كردن تدريجي گره ي درام بنا شده است و اين سينما ماهيتاً قابليت زيادي براي برانگيختن همراهي و توجه مخاطب دارد.«هت تريك» نيز همچون فيلم هاي اخير فرهادي فيلم غافلگيري هاي متعدد است. گره هاي پشت سر همي كه به تدريج سفت تر و ناگشودني تر مي شوند. فيلم مانند بيشتر درام هاي از اين دست با نمايش يك آرامش نسبي آغاز مي شود كه پيداست اوضاع به اين منوال نمي ماند و خرده اتفاقاتي خبر از بحران هايِ پيش رو مي دهند. عنصر "تصادف" بحران اوليه ي درام را شكل مي دهد و ورود چهار جوان به منزل رها (ماهور الوند) يك بحران اصلي ديگر را به مسئله ي تصادف اضافه مي كند و بعد هم رازهاي هر يك از چهار شخصيت اصلي به مرور برملا مي شوند و فيلمساز تا پايان فيلم، غافلگيري هاي جديدي را كه در چنته داشته است رو مي كند تا به واسطه عنصر تعليق مخاطب را ميخكوب شده بر جا دنبال فيلم بكشاند و به عبارتي نگذارد فيلمش از نفس بيفتد. اين اتفاق گرچه تا حد زيادي او را به مقصود نهايي اش نزديك مي كند اما به نحوي هم عملي پرريسك است كه اگر جواب ندهد مي تواند كار را به زمين بزند. البته اين حركت ريسك پذير در جاهايي به كار ضربه زده است مثلاً اين كه مسئله ي تصادف در ميانه هاي فيلم عملاً به اتفاقي دم دستي و بي اهميت تبديل مي شود. قبول دارم كه بحران دوم به مراتب نفس گير تر و مهلك تر از اولي ست زيرا در بحران اول همه چيز با ابهام و اما و اگرهايي همراه است اما نبايد فراموش كرد كه در هر حال مسئله ي تصادف نبايد اين طور به حال خود رها شود. فيلمساز احتمالاً تعمداً درام را به اين سمت و سو مي برد تا نشان دهد معضلات زندگي دو زوج آن قدر متعددند كه موضوع مهمي چون مرگ و زندگي شخصي ديگر در برابرشان هيچ است؛ به بياني ديگر قرار است بحران اصلي در خيل عظيم بحران هاي ثانويه كمرنگ جلوه يابد اما به لحاظ منطقي نمي توان چنين امري را پذيرفت.غافلگيري هايي كه لوافي به مرور در فيلم به نمايش مي گذارد به نظرم خوب و به جا هستند. اتفاق افتادن آنها با طراحي درست شخصيت ها، خصوصاً دو شخصيت اصلي تر يعني فرزاد و ليدا (امير جديدي – پريناز ايزديار) باورپذير و منطقي به نظر مي رسند و گرچه بعضي جاها كمي مخاطب را مسلسل باران مي كنند اما در نهايت با ريتم و كشش فيلم هم ترازند و اغراق آميز نيستند.«هت تريك» فيلم بازيگرانش است. همان قدر كه رويدادها، ترتيب وقوع، نوع گره افكني و گره گشايي و ...شان مهم است، حضور موثر بازيگران در ايفاي اين نقش هاي دشوار نيز بشدت حايز اهميت است؛ هم بازي هر يك از آنها به تنهايي و هم بده بستان هايي كه هر چهار بازيگر مي بايست به تناوب با يكديگر داشته باشند. طبيعتاً گردهمايي درست بازي هاست كه باعث مي شود فيلم خوشايند باشد و هر چهار بازيگر «هت تريك» بازي هاي خوبي دارند كه البته من بازي پريناز ايزديار و امير جديدي را بيشتر پسنديدم و به باورم با جنس فيلم هماهنگي زيادي داشت. شايد هم نوع خاص رابطه ي آنها با يكديگر است كه به اين زوج جذابيت ويژه اي مي بخشد.طراحي صحنه و لباس فيلم از ديگر بخش هاييست كه در موفقيت آن سهم بسزايي دارد. فضاي قديمي منزل رها، با تاش هايي از تناليته رنگ هاي قهوه اي و كرم حس كهنگي و به گل نشستن رابطه ي ليدا و فرزاد را به خوبي به مخاطب منتقل مي كند و در نهايت آشتي كيوان و رها (صابر ابر – ماهور الوند)،در فضاي گرم آشپزخانه و در حال چيده شدن سفره و جمع شدن گلدان شكسته شده و كاشت مجدد گياه در گلداني جديد صورت مي گيرد كه به لحاظ نشانه شناسانه اين كاربرد درست اشيا و رخدادها در ترسيم نوع رابطه شخصيت ها با يكديگر و كنش هاي آنها به جا و به اندازه است.يك فيلم خوب مجموعه ي درستي از انتخاب هاي يك فيلمساز خوب است؛ اتفاقي كه در «هت تريك» آشكارا به منصه ظهور رسيده است.